Περιεχόμενα
Καρκίνος Τραχήλου
Είναι ο δεύτερος και πιο διαδεδομένος γυναικολογικός καρκίνος, αλλά τα τελευταία χρόνια η επίπτωσή του έχει μειωθεί σημαντικά, ειδικά στις αναπτυγμένες χώρες, λόγω της εκτεταμένης εφαρμογής προγραμμάτων πληθυσμιακού ελέγχου (screening) με ιδιαίτερη έμφαση στο τεστ Παπανικολάου.
Η αιτιολογική συσχέτιση της νόσου με την επίμονη μόλυνση από ογκογόνους τύπους HPV ήταν ένα σημαντικό βήμα για την αναγνώριση παραγόντων κινδύνου και για την πρόληψή τους. O HPV είναι ένας ιός o οποίος από τη δεκαετία του ’70 έχει αποδειχθεί ότι είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος. Έτσι, παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας είναι η πρώιμη έναρξη των σεξουαλικών επαφών και ο αυξημένος αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι η πολυτοκία, το κάπνισμα, η ανοσοκαταστολή και το χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο.
Λόγω της σχέσης του καρκίνου του τραχήλου, αλλά και προκαρκινικών καταστάσεων (δυσπλασίες), με τον HPV, έχουν παρασκευαστεί εμβόλια έναντι των ογκογόνων στελεχών του ιού (Gardasil, Cervarix) που παρέχουν σημαντική βοήθεια στην πρόληψη της νόσου
Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι η κολπική αιμορραγία η οποία εμφανίζεται συχνά μετά τη σεξουαλική επαφή, ενώ στις πιο προχωρημένες μορφές χαρακτηρίζεται από αύξηση της ποσότητας του αίματος στην περίοδο ή εμφάνιση αίματος μεταξύ των περιόδων. Σε περίπτωση επιμόλυνσης ή νέκρωσης εμφανίζονται πυοαιματηρές δύσοσμες εκκρίσεις και αν η νόσος έχει επεκταθεί μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα από το ουροποιητικό ή το γαστρεντερικό σύστημα όπως και διόγκωση των λεμφαδένων της περιοχής.
Η θεραπεία εξαρτάται από το στάδιο, δηλαδή από το πόσο εκτεταμένη ή εντοπισμένη είναι η νόσος. Έτσι, σε αρχικά στάδια αντιμετωπίζεται με ριζική υστερεκτομή και λεμφαδενεκτομή και, ανάλογα με τα τελικά ευρήματα, ακολουθεί ακτινοθεραπεία ή/και χημειοθεραπεία, ενώ, σε προχωρημένα στάδια και ανάλογα με τη γενική κατάσταση της ασθενούς, γίνεται συνδυασμός χημειοθεραπείας και ακτινοθεραπείας.
Βέβαια, υπάρχουν και περιπτώσεις νέων γυναικών που θέλουν να διατηρήσουν την αναπαραγωγική τους ικανότητα, οπότε και ανάλογα με το στάδιο και τον τύπο του καρκίνου μπορεί να εφαρμοστεί πιο συντηρητική θεραπεία, όπως είναι η ριζική τραχηλεκτομή με διατήρηση της μήτρας τους.
Καρκίνος Ωοθηκών
Είναι η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο των γεννητικών οργάνων επειδή είναι δύσκολο να ανιχνευθεί στα αρχικά του στάδια. Εμφανίζεται συνήθως μετά την ηλικία των 55 ετών και παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισής του είναι η κληρονομικότητα, η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, η παρατεταμένη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης και η ατοκία, ενώ προστατευτικά δρουν τα αντισυλληπτικά, η τεκνοποίηση, η υστερεκτομή και ο θηλασμός.
Συμπτώματα που θα πρέπει να υποψιάσουν μια γυναίκα ώστε να απευθυνθεί στο γιατρό της είναι: κοιλιακό οίδημα/άλγος· επίµονα γαστρεντερικά συµπτώµατα, όπως αέρια, φούσκωµα ή δυσπεψία· συχνή και επείγουσα ούρηση· χρόνια διάρροια ή δυσκοιλιότητα· αδικαιολόγητη αύξηση ή απώλεια βάρους· πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή· ασυνήθιστη κολπική αιμορραγία· ανεξήγητη κούραση. Προληπτικά, θα πρέπει να πραγματοποιείται ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος, που περιλαμβάνει διακολπικό υπερηχογράφημα και γυναικολογική εξέταση. Αν φανεί ότι απαιτείται περαιτέρω διερεύνηση, αυτή θα περιλαμβάνει αξονική ή μαγνητική τομογραφία πυέλου, ή ερευνητική λαπαροτομία.
Ο γυναικολογικός καρκίνος των ωοθηκών αντιµετωπίζεται κυρίως µε χειρουργική επέµβαση και χηµειοθεραπεία.
Γυναικολογικός Καρκίνος Ενδομητρίου
Είναι ο συχνότερος γυναικολογικός καρκίνος και ο τέταρτος σε συχνότητα στις γυναίκες.
Για τον καρκίνο του ενδομητρίου ενοχοποιούνται κυρίως η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης μόνο με οιστρογόνα μετά την εμμηνόπαυση, η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και η ατοκία.
Το συνηθέστερο σύμπτωμα της νόσου είναι η κολπική αιμορραγία και σπανιότερα η πυοαιματηρή κολπική υπερέκκριση.
Ο καρκίνος του ενδομητρίου αντιμετωπίζεται χειρουργικά και, συμπληρωματικά, με ακτινοβολία, ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τη διαφοροποίηση του όγκου. Επίσης η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται σε επιλεγμένους τύπους καρκίνου και, σε προχωρημένα στάδια, σε συνδυασμό με ακτινοθεραπεία.
Καρκίνος Κόλπου
Εμφανίζεται σπάνια και αφορά κυρίως γυναίκες άνω των 50 ετών. Επιβαρυντικούς παράγοντες συνιστούν η ακτινοθεραπεία, η δράση των HPV, η ανοσοκαταστολή και ο χρόνιος ερεθισμός του κολπικού βλεννογόνου.
Το συνηθέστερο σύμπτωμα είναι η κολπική αιμόρροια που συχνά εκδηλώνεται μετά από σεξουαλική επαφή. Μπορεί όμως να εκδηλωθεί και με δύσοσμη κολπική υπερέκκριση, πόνο καθώς και κυστικά και εντερικά ενοχλήματα.
Ανιχνεύεται όμως με την κολπική εξέταση, το τεστ Παπανικολάου και την λήψη βιοψιών. Αντιμετωπίζεται κυρίως με ακτινοθεραπεία ενώ η χειρουργική θεραπεία επιλέγεται σε περιπτώσεις όπου το μέγεθος και η εντόπιση του όγκου επιτρέπουν την ασφαλή εξαίρεσή του. Πρόσφατα η εφαρμογή της χημειοθεραπείας φαίνεται ότι προσφέρει βελτίωση της συνολικής επιβίωσης της ασθενούς.
Γυναικολογικός Καρκίνος Αιδοίου
Αποτελεί τη λιγότερο συχνή κακοήθεια του γυναικείου γεννητικού συστήματος και συνήθως εμφανίζεται μετά την εμμηνόπαυση (65-75 ετών) με μία τάση αύξησης της εμφάνισής της και σε νεότερες γυναίκες.
Κλινικά, εκδηλώνεται ως διόγκωση ή επίμονη εξέλκωση σε κάποια περιοχή του αιδοίου, και συχνά συνοδεύεται από μακροχρόνιο αίσθημα καύσου και κνησμού. Συνήθως η βλάβη εντοπίζεται στα μεγάλα χείλη του αιδοίου ενώ μπορεί να είναι και πολυεστιακή.
Αντιμετωπίζεται με αιδοιεκτομή και λεμφαδενεκτομή (αφαίρεση μηριαίων και βουβωνικών λεμφαδένων) και σε επιλεγμένες περιπτώσεις συνδυάζεται με χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία.
