Στις μέρες μας, ακόμα και οι πιο σοβαρές παθήσεις μπορούν να διαγνωστούν εγκαίρως και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Ποια είναι όμως τα γυναικολογικά προβλήματα που συναντούμε συνήθως;

Γυναικολογικά Προβλήματα – Κολπίτιδες

Η κολπίτιδα περιγράφει ένα εύρος φλεγμονών ή μικροβιακών λοιμώξεων, οι οποίες εκδηλώνονται στο γυναικείο κόλπο. Πολλές φορές, η κολπίτιδα συνοδεύεται από φλεγμονή στο αιδοίο ή στο τράχηλο. Το 75% των γυναικών ενδέχεται να εκδηλώσει κολπίτιδα κάποια στιγμή στη ζωή του, ενώ το 40-50% εξ αυτών, περισσότερες από μια φορές. Μάλιστα, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει έξαρση περιστατικών κολπίτιδας λόγω ζέστης και υγρασίας, κάτι που βοηθάει στην ανάπτυξη μικροβίων ή/και μυκήτων. Οι κολπίτιδες είναι ιδιαίτερα συχνές κατά την εγκυμοσύνη. Πολλές φορές, δεν έχουν συμπτώματα και η διάγνωση γίνεται τυχαία, με το τεστ παπ ή την γυναικολογική εξέταση.

Είδη Κολπίτιδας

• Βακτηριακή κολπίτιδα: Λόγω υπερβολικής ανάπτυξης κάποιου από τα βακτήρια που ζουν και αναπαράγονται φυσιολογικά εντός του κόλπου.
• Καντιντίαση: Οφείλεται συνήθως σε μύκητα που υπάρχει στον κόλπο (Candida albicans).
• Τριχομονίαση/τριχομονάδωση: Οφείλεται σε παράσιτο και μεταδίδεται συνήθως με τη σεξουαλική επαφή.
• Κολπική ατροφία (ατροφική κολπίτιδα): ως αποτέλεσμα της μειωμένης παραγωγής οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση.

Συμπτώματα Κολπίτιδας

• Αλλαγές στο χρώμα, τη μυρωδιά ή την ποσότητα των κολπικών υγρών.
• Ερεθισμός ή φαγούρα στον κόλπο.
• Πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
• Πόνος κατά την ενούρηση.
• Περιορισμένη κολπική αιμορραγία ή κηλίδες αίματος.

Αίτια κολπίτιδας

• Ιοί. Όπως ο ιός του HPV και ο έρπης των γεννητικών οργάνων.
• Διάφορα μικρόβια (π.χ.κολοβακτηρίδιο).
• Βακτηρίδια (π.χ. Gardnerella vaginalis).
• Μύκητες. Είναι η πιο συχνή αιτία, της κολπίτιδας. 
• Τριχομονάδες (Trichomonas vaginalis).
• Χλαμύδια.
• Μυκόπλασμα (ουρεόπλασμα, hominis). Ευθύνεται για αποβολές κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.
• Ατροφική κολπίτιδα. Παρατηρείται στις γυναίκες στην εμμηνόπαυση ή πριν την εφηβεία.

 

Γυναικολογικά Προβλήματα –Ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση λαμβάνει το όνομα της από το ενδομήτριο, δηλαδή τη λεπτή εσωτερική επένδυση της μήτρας. Στις γυναίκες με ενδομητρίωση, ιστός, που μοιάζει και συμπεριφέρεται όπως το ενδομήτριο, αναπτύσσεται σε περιοχές εκτός της μήτρας. Τις περισσότερες φορές, η ενδομητρίωση εμφανίζεται: πάνω ή εντός των ωοθηκών (ενδομητρίωμα), πίσω από τη μήτρα, στους στρογγυλούς συνδέσμους της μήτρας (σύνδεσμοι που διατηρούν τη μήτρα στη θέση της), στο περιτόναιο, ενώ σπάνια, μπορεί να αναπτυχθεί και σε περιοχές πολύ μακριά από τη μήτρα. Αυτός ο έκτοπος ιστός δημιουργεί φλεγμονή, πόνο, υπογονιμότητα και βαριές εμμηνορυσίες.

Η ενδομητρίωση είναι ένα από τα πιο συχνά γυναικολογικά προβλήματα. Παρουσιάζεται σε ποσοστό 7 έως 10%. ‘Υποψία για την ύπαρξη ενδομητρίωσης μπορεί να τεθεί από το ιστορικό και τη γυναικολογική εξέταση, ενώ η διάγνωση γίνεται με τη λαπαροσκόπηση.

Συμπτώματα Ενδομητρίωσης

Το πιο συχνό σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι ο πόνος χαμηλά στην κοιλιά. Η ένταση του πόνου δεν εξαρτάται από την έκταση της ενδομητρίωσης. Μερικές γυναίκες δεν έχουν πόνο και παρόλα αυτά η ενδομητρίωση είναι διάσπαρτη σε πολλές και μεγάλες περιοχές.

Ορισμένα από τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης περιλαμβάνουν:

• Έντονη δυσμηνόρροια (πόνος περιόδου), που χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου.
• Χρόνιος πόνος χαμηλά και πίσω στη λεκάνη.
• Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά την σεξουαλική επαφή.
• Γαστρεντερικές ενοχλήσεις.
• Επίπονες εντερικές κινήσεις και ούρηση στην εμμηνορυσία.
• Βαριές και μακριές εμμηνορρυσίες.
• Μικρή διαφυγή αίματος ανάμεσα στις περιόδους.
• Υπογονιμότητα

Διάγνωση της ενδομητρίωσης

Η ενδομητρίωση διαγιγνώσκεται από τη γυναικολογική εξέταση κατά την οποία μπορούν να ψηλαφηθούν ενδομητριωσικές εστίες. Ο υπέρηχος που γίνεται κατά την εξέταση, πολλές φορές αναδεικνύει κύστες ενδομητρίωσης στις ωοθήκες. Ο βιοχημικός δείκτης CA 125  αυξάνεται σε περίπτωση ενδομητρίωσης, δίχως να αποτελεί τον απόλυτο δείκτη. Αν κατά τη φυσική εξέταση ή τον υπέρηχο δεν βρεθούν ενδομητριωσικές εστίες τότε η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δώσει τη διάγνωση. Η πλέον σίγουρη μέθοδος με την οποία μπορούμε να οριστικοποιήσουμε τη διάγνωση είναι η λαπαροσκόπηση  , με την οποία βλέπουμε τις εστίες, το μέγεθος και την έκταση της ενδομητρίωσης.

 

Γυναικολογικά Προβλήματα – Ιός ΗPV

O HPV ή Ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (Human Papillomavirus) ανήκει σε μία ευρύτερη ομάδα ιών που προσβάλλει τον άνθρωπο και μπορεί να προκαλέσει οξυτενή κονδυλώματα, προκαρκινικές αλλοιώσεις ή καρκίνο σε διάφορα σημεία του σώματος και ιδιαιτέρως στον τράχηλο της μήτρας.

Ο HPV μεταδίδεται κυρίως με σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική, στοματική), αλλά και διαμέσου του δέρματος. Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά δεδομένα, η πιθανότητα λοίμωξης είναι υψηλότερη στις νέες σεξουαλικά ενεργές γυναίκες, ενώ ο κίνδυνος απόκτησης μίας νέας HPV λοίμωξης σταδιακά μειώνεται μέχρι την ηλικία των 35 ετών.  Ως γνωστόν, αρκετές σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις δεν εμφανίζουν πάντα κλινικά συμπτώματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τον HPV, δηλαδή κάποιος ή κάποια ενδέχεται να έχει μολυνθεί και να μην το γνωρίζει.

HPV και οξυτενή κονδυλώματα

Περίπου 12 στελέχη του HPV προκαλούν οξυτενή κονδυλώματα και συγκεκριμένα ο τύπος 6 και ο 11. Αυτοί οι τύποι ιών θεωρούνται χαμηλού κινδύνου διότι δεν προκαλούν καρκίνο. Ενδέχεται να παρουσιαστούν είτε εξωτερικά είτε εσωτερικά στον κόλπο ή πάνω στο πέος και  μπορεί να εξαπλωθούν και στο δέρμα. Τα οξυτενή κονδυλώματα μπορούν να αναπτυχθούν στα έξω γεννητικά όργανα, στον τράχηλο της μήτρας ή στον πρωκτό. Μπορούν να αντιμετωπισθούν είτε με τοπική θεραπεία ή με χειρουργική αφαίρεση ανάλογα με τη θέση τους.

HPV  και καρκίνος

Αντιθέτως, 15 στελέχη HPV έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του πρωκτού και του πέους και κατατάσσονται στους ιούς υψηλού κινδύνου. Οι περισσότεροι καρκίνοι του τραχήλου της μήτρας προκαλούνται από τα στελέχη 16 και 18 του HPV ιού. Παρόλο που κάποιοι τύποι ιών HPV ενδέχεται να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, ελάχιστες γυναίκες θα αναπτύξουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και αυτό γιατί το ανοσοποιητικό σύστημα θα εξουδετερώσει τον ιό πριν προκαλέσει καρκίνο. Όμως, σε κάποιες γυναίκες ο ιός δεν εξουδετερώνεται και μπορεί να προκαλέσει καρκίνο ή  προκαρκινικές αλλοιώσεις.

Ο HPV προκαλεί ανωμαλίες στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας ή γύρω από αυτόν, ενώ συνήθως χρειάζονται αρκετά χρόνια πριν αναπτυχθεί καρκίνος του τραχήλου της μήτρας. Το τεστ Παπανικολάου μπορεί να αναγνωρίσει τις αλλοιώσεις στα κύτταρα του τραχήλου της μήτρας και να βοηθήσει στην ταχύτερη αντιμετώπισή τους.

HPV και Πρόληψη

Δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία για την αντιμετώπιση της λοίμωξης με HPV. Υπάρχει μόνο φαρμακευτική θεραπεία για την αντιμετώπιση των οξυτενών κονδυλωμάτων. Γι’ αυτό το λόγο, η πρόληψη βοηθάει στη μείωση του κινδύνου της λοίμωξης. Τα εμβόλια έναντι του HPV μπορούν να προστατεύσουν από συγκεκριμένα στελέχη ιών HPV. Η πιθανότητα λοίμωξης από τον ιό μειώνεται όσο μειώνεται ο αριθμός των σεξουαλικών συντρόφων. Η χρήση προφυλακτικού μειώνει τον κίνδυνο μόλυνσης με τον ιό, όμως, ο τελευταίος μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο μέσω της επαφής μολυσμένων περιοχών του δέρματος που δεν καλύπτονται από αυτό.

 

 

 

Ινομυώματα

Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι που σχηματίζονται στο μυϊκό ιστό της μήτρας και είναι μια αρκετά συχνή πάθηση. Το 40% των γυναικών άνω των 30 εμφανίζουν ινομυώματα, ενώ το σχήμα και το μέγεθός τους ενδέχεται να διαφέρουν αναλόγως την περίπτωση. Συγκεκριμένα, το μέγεθος των ινομυωμάτων τείνει να αυξάνεται μέχρι την εμμηνόπαυση, ενώ διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Μετά την εμμηνόπαυση το μέγεθός τους μειώνεται, καθώς οι γυναικείες ορμόνες επηρεάζουν τα ινομυώματα.

Τα ινομυώματα, ανάλογα με τη θέση τους, χωρίζονται στις εξής κατηγορίες:

1. Ενδοτοιχωματικά: Ινομυώματα που βρίσκονται μέσα στο τοίχωμα της μήτρας

2. Υποβλεννογόνια: Ινομυώματα που προβάλλουν στο εσωτερικό της μήτρας

3. Υποορογόνια: Ινομυώματα που βρίσκονται στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας ή συνδέονται με τη μήτρα μέσω ενός μίσχου

Πολύποδες

Οι πολύποδες ενδομήτριου αποτελούν καλοήθη ορμονοεξαρτώμενα μορφώματα μέσα στη μήτρα (ενδομητρικοί πολύποδες) ή στο εσωτερικό του τραχήλου (ενδοτραχηλικοί πολύποδες), που εμφανίζονται συνήθως σε γυναίκες άνω των 40. Συνιστάται η αφαίρεσή τους, καθώς ένα μικρό ποσοστό αυτών μπορεί να υποκρύπτει κάποια κακοήθη βλάβη.

Κύστεις στις ωοθήκες

Οι κύστες ωοθηκών σπάνια παρουσιάζουν συμπτώματα, τα οποία συνήθως είναι ήπια και εντοπίζονται με γυναικολογικό έλεγχο ρουτίνας. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρουσιάζεται πόνος κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής, της ούρησης ή της κινητικότητας του εντέρου, όπως και ενοχλήσεις στην κοιλιακή χώρα. Εάν το μέγεθος των κύστεων είναι μεγάλο, ενδέχεται να προκαλέσει τη συστροφή της ωοθήκης, κάτι που προκαλεί πόνο ο οποίος έρχεται και φεύγει. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που οι κύστες ωοθηκών αιμορραγούν ή σπάνε, κάτι που προκαλεί ξαφνικό και έντονο πόνο. Η διάγνωση γίνεται με διακολπικό υπέρηχο, μέσω του οποίου απεικονίζονται με ευκρίνεια και σαφήνεια τα έσω γεννητικά όργανα της ασθενούς. Όσον αφορά τη θεραπευτική διαδικασία και την αντιμετώπισή τους, αυτή διαφέρει αναλόγως των τύπο των κύστεων.

Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών

Στις πολυκυστικές ωοθήκες υπάρχουν πολλές μικρές κύστες που οφείλονται συνήθως σε ορμονικές διαταραχές. Αυτές χαρακτηρίζονται από διαταραχές της περιόδου, τριχοφυΐα, ακμή, προβλήματα γονιμότητας, ενίοτε παχυσαρκία και διαταραχές του μεταβολισμού (αντίσταση στην ινσουλίνη που προκαλεί δυσανεξία στους υδατάνθρακες). Τα αντισυλληπτικά, μια συνδυαστική θεραπεία με οιστρογόνα και προγεστερόνη, είναι μια μακροπρόθεσμη θεραπευτική προσέγγιση προκειμένου η γυναίκα να καταφέρει να κυοφορήσει. Η λήψη τους συμβάλλει τόσο στη ρύθμιση της περιόδου, όσο και στην εμφάνιση της τριχοφυΐας και της ακμής, καθώς μειώνουν τα επίπεδα των ανδρογόνων. Επίσης, περιορίζουν και τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο του ενδομητρίου.

Μάλιστα,  γυναίκες που πάσχουν από πολυκυστικές ωοθήκες συχνά μπορεί να δουν βελτίωση με γυμναστική, διατροφή χαμηλή σε υδατάνθρακες και απώλεια κιλών.

Διαταραχές περιόδου

Αν και ένας εμμηνορυσιακός κύκλος 28 ημερών (με μικρές αποκλίσεις) θεωρείται φυσιολογικός, εν τούτοις μόνο ένα μικρό ποσοστό των γυναικών έχει τόσο σταθερό κύκλο. Όσον αφορά στη διάρκεια, μία φυσιολογική περίοδος συνήθως διαρκεί 3-5 ημέρες (συν/πλήν μία μέρα). Οι διαταραχές της περιόδου διακρίνονται σε:

• Συχνομηνόρροια (η περίοδος εμφανίζεται σε διάστημα μικρότερο των 21 ημερών από την προηγούμενη. Συνήθως, οφείλεται σε ορμονικά ή ψυχολογικά αίτια).
• Αραιομηνόρροια (η περίοδος εμφανίζεται σε διάστημα μεγαλύτερο των 35 ημερών από την προηγούμενη. Οφείλεται συνήθως σε σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών).
• Αμηνόρροια (η μη εμφάνιση περιόδου μέχρι την ηλικία των 15 ετών ή η αναστολή της περιόδου σε ενήλικες γυναίκες με φυσιολογικό κύκλο για διάστημα άνω των 3 μηνών).
• Ολιγομηνόρροια (ιδιαίτερα μικρή απώλεια αίματος, ή/ και διάρκεια περιόδου μικρότερη από 2 μέρες).
• Πολυμηνόρροια (μεγάλη απώλεια αίματος ή μεγαλύτερη από ότι θα έπρεπε ή η περίοδος διαρκεί περισσότερο από 7 μέρες οπότε πρόκειται για μηνορραγία).

Συνήθεις παράγοντες που ενδέχεται να προκαλέσουν διαταραχές περιόδου:

• Εφηβεία
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Ορμονικές διαταραχές π.χ. ανεβασμένα επίπεδα προλακτίνης
• Αντισυλληπτικά χάπια ή άλλα φάρμακα
• Αύξηση ή απώλεια βάρους
• Υπερβολική σωματική άσκηση
• Στρες
• Εμμηνόπαυση ή πρώιμη εμμηνόπαυση