Τι Είναι η Εμβρυική Καρδιολογία;

Εμβρυική καρδιολογία είναι ο κλάδος της ιατρικής, ο οποίος ασχολείται με τη διάγνωση και τη θεραπεία των καρδιολογικών προβλημάτων της εμβρυικής καρδιάς. Εμβρυϊκός καρδιολόγος είναι ο παιδοκαρδιολόγος, ο οποίος έχει εξειδικευτεί στην Εμβρυική Καρδιολογία στο εξωτερικό.

Ποιες διαγνώσεις γίνονται μέσω της εμβρυικής καρδιολογίας;

Στο Γυναικολογικό Μαιευτικό Κέντρο Gynaika Plus, oι παθήσεις που μπορούν να διαγνωστούν μέσω της εμβρυικής καρδιολογίας είναι οι εξής:

• Συγγενείς καρδιοπάθειες.
• Διαταραχές του εμβρυικού ρυθμού.
• Διαταραχές της καρδιακής λειτουργίας λόγω εξωκαρδιακών προβλημάτων στο έμβρυο (για παράδειγμα, τέτοιες περιπτώσεις είναι η παρουσία συνδρόμου μετάγγισης μεταξύ διδύμων).

Πότε γίνεται η διάγνωση μέσω της εμβρυικής καρδιολογίας; Με ποιον τρόπο πραγματοποιείται;

Κατά τη 13-14η ή 18η-22η εβδομάδα κύησης, μπορεί να διενεργηθεί εμβρυικό υπερηχοκαρδιογράφημα. Πρόκειται για μια ασφαλή, ανώδυνη και μη επεμβατική μέθοδο. Η διαδικασία μπορεί να γίνει διακοιλιακά ή διακολπικά, με στόχο να αυξηθεί η διαγνωστική ακρίβεια της εξέτασης στα περιστατικά που είναι πολύ δύσκολα. Πλέον, γίνεται προγεννητική διάγνωση του 80-90% των συγγενών καρδιοπαθειών.

Τι είναι οι συγγενείς καρδιοπάθειες;

Συγγενείς καρδιοπάθειες είναι οι δομικές – ανατομικές ανωμαλίες ή και οι διαταραχές του ρυθμού που υπάρχουν κατά τη διάρκεια της εμβρυογένεσης, καθώς και της ανάπτυξης της εμβρυϊκής καρδιάς.

Γενικά, γεννιούνται ενάμιση εκατομμύριο παιδιά σε παγκόσμιο επίπεδο με κάποια συγγενή καρδιοπάθεια. Επιπρόσθετα, οι συγγενείς καρδιοπάθειες αποτελούν περίπου το 8/1000 των συγγενών ανωμαλιών σε ζώντα νεογνά.

Ενδεικτικά, είναι 6,5 φορές συχνότερες οι συγγενείς καρδιοπάθειες σε σχέση με τις χρωμοσωμικές ανωμαλίες κατά την εμβρυική ζωή. Επίσης, οι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι 4 φορές συχνότερες από τις ανωμαλίες του νευρικού σωλήνα.

Ως πιο ευάλωτη περίοδος για το έμβρυο θεωρούνται οι πρώτες 6 εβδομάδες της κύησης. Συγκεκριμένα, το 4/1000 αφορά τις μείζονες συγγενείς καρδιοπάθειες, οι οποίες σχετίζονται με περίπου το 20% των περιγεννητικών θανάτων. Ακόμα, ευθύνονται για περισσότερο από το 50% των θανάτων κατά την παιδική ηλικία, εξαιτίας κάποιας συγγενούς ανωμαλίας. Τα περιστατικά που χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση αποτελούν το 50%.

Πότε πρέπει να γίνει εμβρυικό υπερηχοκαρδιογράφημα;

Με βάση τον Γυναικολόγο, Λαπαροσκόπο και Χειρουργό Μαιευτήρα Dr. Μανώλη Δουλγεράκη, μερικές ενδείξεις και περιπτώσεις κυήσεων που το εμβρυικό υπερηχοκαρδιοτοκογράφημα κρίνεται αναγκαίο είναι οι εξής:

• Δίδυμες κυήσεις, με κίνδυνο για συγγενείς καρδιοπάθειες σε ποσοστό 4-7%.
• Κυήσεις που προέρχονται από εξωσωματική γονιμοποίηση.
• Στις περιπτώσεις που δημιουργούνται υποψίες για καρδιακή ή εξωκαρδιακή ανωμαλία ή ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης. Αυτό φαίνεται μετά από έλεγχο για την πρόοδο της κύησης κατά το 2ο τρίμηνο.
• Σε περιπτώσεις που η αυχενική διαφάνεια είναι παθολογική, με τον συνολικό κίνδυνο για συγγενείς ανωμαλίες να ανέρχεται στο 32%.
• Όταν η ηλικία της μητέρας είναι προχωρημένη, υπάρχει παθολογικός βιοχημικός έλεγχος και δεν είναι επιθυμητή η αμνιοπαρακέντηση.
• Στις περιπτώσεις που η μητέρα λαμβάνει συγκεκριμένα φάρμακα.
• Για τις μητέρες που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο, φαινυλκετονουρία, ή έχει προσβληθεί από συγκεκριμένες λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της κυήσεως.
• Όταν μια σειρά από στοιχεία που αφορούν το έμβρυο δίνουν υποψίες για χρωμοσωμική ανωμαλία.
• Όταν έχει γίνει παθολογικός καρυότυπος.
• Τέλος, στις περιπτώσεις που παρουσιάζεται ένδειξη ότι ο εμβρυικός καρδιακός ρυθμός είναι παθολογικός.

Γενικά, σε όλες τις περιπτώσεις που υπάρχει κύηση υψηλού κινδύνου, είναι απαραίτητο να γίνεται έλεγχος στις 13-14 εβδομάδες. Η εξέταση χρειάζεται να επαναληφθεί στις 18-22 εβδομάδες, δηλαδή την περίοδο που ελέγχονται και οι κυήσεις χαμηλού κινδύνου.

Πόσο σημαντική είναι η εμβρυική καρδιολογική παρακολούθηση σε όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;

Ορισμένα σπάνια καρδιολογικά προβλήματα εμφανίζονται σε προχωρημένη ηλικία κυήσεως. Τέτοια είναι:

• Υπερτροφία του μυοκαρδίου.
• Απόφραξη των χώρων εξόδου των κοιλιών.
• Ενδοκαρδιακή ινοελάστωση.
• Εμφάνιση καρδιακού όγκου που επηρεάζει την πρόγνωση δυσμενώς.

Η καρδιά του εμβρύου αρχίζει να χτυπά στις 21-22 ημέρες ζωής. Ωστόσο, οι αρρυθμίες εμφανίζονται συνήθως μετά το 2ο τρίμηνο κύησης, σε ποσοστό 1-2%. Από την παρουσία αρρυθμιών, σε ποσοστό 30-50% υποκρύπτει συγγενείς καρδιοπάθειες. Αντίστοιχα, οι μεμονωμένες έκτακτες συστολές αφορούν ένα ποσοστό 2-5. Η ταχυκαρδία και η βραδυκαρδία που προκύπτουν από την παρουσία αρρυθμιών αγγίζουν ένα ποσοστό της τάξεως του 20-30%.

Οι αρρυθμίες κατά την εμβρυική ζωή είναι πολύ πιθανό να σχετίζονται με λοιμώξεις, όπως είναι τα χλαμύδια. Ακόμα, μπορεί να σχετίζονται και με την αυξημένη κατανάλωση καφέ, τσιγάρου και φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ένα ποσοστό 10% των εμβρύων με αρρυθμία παρουσιάζουν αυξημένη νοσηρότητα, εμφανίζοντας καρδιακή ανεπάρκεια, υπερτροφία του μυοκαρδίου και εμβρυικό ύδρωπα. Ωστόσο, τη χειρότερη πρόγνωση έχουν οι βραδυκαρδίες.